De koning van Nederland verontschuldigt zich voor het koloniale verleden van zijn land en zegt dat hij een ‘morele plicht heeft om te handelen’.
De Nederlandse koning Willem-Alexander bood formeel zijn excuses aan voor zijn betrokkenheid bij de slavernij van Nederland en zei dat hij zich “persoonlijk en diep” slachtoffer voelde.
De vorst sprak zaterdag tijdens een ceremonie ter gelegenheid van de 160e verjaardag van de legale afschaffing van de slavernij in Nederland, inclusief de voormalige koloniën in het Caribisch gebied.
‘Ik sta voor u als uw koning en als onderdeel van de regering. Ik bied mezelf vandaag mijn excuses aan’, zei Willem-Alexander. “Op deze dag herdenken we het Nederlandse slavernijverleden en bied ik mijn excuses aan voor deze misdaad tegen de menselijkheid.”
Hij zei dat racisme een probleem blijft in de Nederlandse samenleving en dat niet iedereen zijn excuses zou steunen.
De slavenhandel bracht zijn voorouders grote rijkdom. Tijdens de 16e en 17e eeuw financierden de Nederlanders de zogenaamde Gouden Eeuw van hun rijk en cultuur door ongeveer 600.000 Afrikanen te sturen, voornamelijk naar Zuid-Amerika en het Caribisch gebied, als onderdeel van de slavenhandel.
In december bood premier Mark Rutte namens de Nederlandse regering zijn excuses aan. De koning erkende de verontschuldiging door te zeggen “er is een begin gemaakt”, maar zei dat er “een lange weg te gaan” was.
‘Een morele plicht om te handelen’
Nazaten van slaven nodigden de koning uit om tijdens een zaterdagceremonie in het Oosterpark in Amsterdam om vergeving te vragen.
In zijn toespraak, die live op de landelijke televisie werd uitgezonden, vroeg Willem-Alexander om “vergeving”, waarbij hij zei dat er zo lang niets aan het verleden was gedaan, “op een gegeven moment voelt men zich moreel verplicht om te handelen”.
“De kettingen zijn echt gebroken”, zei Willem-Alexander onder gejuich en applaus van duizenden toeschouwers bij het Nationaal Slavenmonument.
De slavernij werd formeel afgeschaft in Suriname en andere Nederlandse landen op 1 juli 1863, maar de praktijk eindigde in 1873 na een overgangsperiode van 10 jaar.
Uit een Nederlandse studie die in juni werd gepubliceerd, bleek dat de koninklijke familie tussen 1675 en 1770 in huidige termen 545 miljoen euro ($ 595 miljoen) verdiende met koloniën waar slavernij wijdverbreid was.
Verre voorouders van de huidige koning, Willem III, Willem IV en Willem V, behoorden tot de grootste verdieners van wat het rapport noemde de “opzettelijke, structurele en chronische betrokkenheid” van de Nederlandse staat bij de slavernij.
Sinds de opkomst van de Black Lives Matter-beweging in de Verenigde Staten voert Nederland een vaak moeizaam debat over zijn koloniale en slavenhandelverleden, waardoor het een van de rijkste landen ter wereld is geworden.
Herstelrecht?
In 2022 kondigde koning Willem-Alexander aan dat hij de koninklijke gouden koets, die hem traditioneel naar staatsevenementen vervoerde, zou schrappen omdat er afbeeldingen van slavernij op de zijkanten stonden.
Op een zijpaneel toont een afbeelding genaamd Tribute of the Colonies knielende zwarte mensen die goederen zoals cacao en suikerriet overhandigen aan hun blanke meesters.
Terwijl sommige Europese leiders hun excuses hebben aangeboden voor het koloniale verleden van hun land, hebben anderen geweigerd die stap te zetten.
In januari zei de Franse president Emmanuel Macron dat hij “geen excuses” zou aanbieden aan Algerije voor het Franse kolonialisme, maar hoopte te blijven werken aan verzoening.
“Ik heb geen excuses, niet hierover, dat woord zal al onze relaties verbreken”, zei hij in een interview.
De Britse premier Rishi Sunak verwierp oproepen tot amnestie en herstelrecht voor slachtoffers van de Britse slavenhandel en het imperialisme, en zei dat proberen “onze geschiedenis te kiezen” niet iets was waar de regering “haar energie op zou richten”.
‘Webgeek. Wannabe-denker. Lezer. Freelance reisevangelist. Liefhebber van popcultuur. Gecertificeerde muziekwetenschapper.’
