Een belangrijk aspect van het evolutionaire succes van de mens is het feit dat we niet hoeven te leren hoe we dingen vanaf het begin moeten doen. Onze samenlevingen hebben verschillende manieren ontwikkeld – van formeel onderwijs tot YouTube-video’s – om over te dragen wat anderen hebben geleerd. Dit maakt het leren hoe we dingen moeten doen veel gemakkelijker dan leren door te doen, en geeft ons meer ruimte om te experimenteren; We kunnen leren hoe we nieuwe dingen kunnen bouwen of taken efficiënter kunnen uitvoeren, en vervolgens informatie over hoe we dat moeten doen aan anderen doorgeven.
Sommige van onze familieleden, zoals chimpansees en bonobo’s, leren van hun soortgenoten. Ze lijken zich niet bezig te houden met dit iteratieve verbeteringsproces, omdat ze technisch gezien geen accumulatieve cultuur hebben waarin nieuwe technologieën voortbouwen op eerdere kennis. Wanneer hebben mensen dit vermogen ontwikkeld?
Op basis van een nieuwe analyse van het maken van stenen werktuigen beweren twee onderzoekers dat dit vermogen relatief recent is en slechts 600.000 jaar oud is. Dit is ongeveer dezelfde tijd waarin onze voorouders en de Neanderthalers hun eigen weg gingen.
Accumulatie van cultuur
Het is heel duidelijk dat veel van onze technologie voortbouwt op eerdere inspanningen. Als u dit op een mobiel platform leest, profiteert u van het feit dat smartphones zijn afgeleid van personal computers en dat software werkende hardware vereist. Maar miljoenen jaren lang ontbeerde de menselijke technologie het soort duidelijke bouwstenen die ons zouden helpen bepalen wanneer een artefact uit eerder werk is gehaald. Dus, hoe ga je te werk om de oorsprong van cumulatieve cultuur te bestuderen?
Jonathan Page en Charles Perrault, de onderzoekers achter de nieuwe studie, kozen voor een zeer directe aanpak. Aanvankelijk concentreerden ze zich op stenen werktuigen, omdat dit de enige dingen waren die goed bewaard bleven gedurende de geschiedenis van onze soort. In veel gevallen zijn gereedschapspatronen al honderdduizenden jaren constant gebleven. Dit geeft ons genoeg voorbeelden dat we hebben geleerd hoe we deze gereedschappen moeten maken, en in veel gevallen hebben we geleerd hoe we ze zelf kunnen maken.
Hun argument in het artikel dat ze zojuist hebben gepubliceerd is dat de complexiteit van deze instrumenten een indicatie geeft van het moment waarop de culturele accumulatie begon. “Naarmate nieuwe breitechnieken worden ontdekt, worden de grenzen van de potentiële ontwerpruimte groter”, zeggen ze. “Deze complexere technologieën zijn ook moeilijker te ontdekken, beheersen en onderwijzen.”
De vraag wordt dan wanneer mensen de grote verandering hebben doorgevoerd: van simpelweg de volgende generatie leren hoe ze hetzelfde soort gereedschap moeten maken, naar het gebruik van die kennis als basis voor het bouwen van iets nieuws. Page en Perrott beweren dat het te maken heeft met de complexiteit van het maken van de tool: “Generaties van verbeteringen, aanpassingen en gelukkige fouten kunnen technieken en kennis genereren die veel verder gaan dan wat een naïef individu zelfstandig gedurende zijn leven zou kunnen uitvinden.”
‘Webgeek. Wannabe-denker. Lezer. Freelance reisevangelist. Liefhebber van popcultuur. Gecertificeerde muziekwetenschapper.’
