Nederland – Huishoudens zijn terughoudend in het uitgeven van reële loonstijgingen

The second calculation of Dutch GDP confirmed that the Dutch economy grew by 1% q/q in Q2, and growth in Q1 was also unrevised at -0.3%. The underlying picture stayed the same, with the increase in GDP driven by rising goods exports, largely stemming from the export-oriented Dutch industrial sector which compensated a weak first quarter. Government consumption and investment also contributed positively to growth, but to a lesser extent. The second calculation of GDP is accompanied by the underlying distribution of investment. A packed public investment agenda of the government was the main driver of the increase, while private investment declined. We think that this strong growth in Q2 finds no continuation In latere hoofdstukken. Hoge rentetarieven, een zwakke productie en aarzeling bij de consument vertragen de groei. De groei zal volgend jaar weer aantrekken als de rente verder wordt verlaagd, de wereldhandel zich herstelt en de consumentenvraag toeneemt. Wij verwachten dat de groei in 2024 gemiddeld 0,6% zal bedragen en in 2025 1,3%.

Households have been reluctant to spend their real income gains. Similar to the European story in the headline piece, Dutch real incomes have generally been rising. While services spending continues to perform well (although marginally hampered by bad weather during Q2), goods consumption is lagging behind. Surveys continue to indicate that households currently prioritize saving in order to profit from the high interest rates, with the savings rate exceeding pre-pandemic levels in Q2 of this year. These high interest rates also cause households to borrow less. The bulk of Dutch borrowing from households happens through mortgages, and these declined sharply when rates were increased. This amplified the general trend that started in 2013 with households paying off Ze verstrekken meer hypotheekleningen dan in het verleden als gevolg van veranderingen in de regelgeving die de aantrekkingskracht van aflossingsvrije hypotheken hebben verminderd. De pandemie, de energiecrisis en de restrictieve rentetarieven lijken dit proces te hebben versneld, waarbij de hypotheekschuld als percentage van het bbp in het tweede kwartaal van 2024 een dieptepunt in 22 jaar bereikte nieuwe hypotheken en kredieten verwachten wij voor de rest van het jaar een stijging van de gezinsbestedingen.

It has been a busy few weeks in Dutch politics with the presentation of the 2025 budget at ‘Prinsjesdag’ and the announcement of the new cabinet’s first term plans last week. Over het geheel genomen lijkt de begroting voor volgend jaar de voorkeur te geven aan kortetermijnuitgaven boven langetermijninvesteringen. De belangrijkste thema’s zijn immigratie, de ambitie om het woningaanbod aanzienlijk te vergroten en de versoepeling van de koopkracht door bijvoorbeeld een verlaging van de verplichte gezondheidszorgbijdragen en een extra belastingschijf om de lasten voor gezinnen met een middeninkomen te verminderen. Tegelijkertijd is het beleid op het gebied van de langetermijntrends (krapte arbeidsmarkt, vergrijzing) en uitdagingen (het bereiken van de klimaatdoelstellingen, het terugdringen van de stikstofuitstoot, de zwakke productiviteitstrend) waarmee de Nederlandse economie wordt geconfronteerd, niet tastbaar of afwezig. Met de nieuwe plannen verwachten wij dat de bbp-groei in 2025 iets hoger zal uitkomen, al is de impact van het beleidspakket beperkt. Bij het begin van de regeringsvorming waren de overheidsfinanciën in goede staat. De afgelopen twee jaar is het begrotingstekort beperkt gebleven en ligt de schuldquote nog lang niet op het niveau van 60%, namelijk rond de 40%. De trend verslechtert echter verder: het begrotingstekort stijgt en de schuldquote stijgt.