De enorme externe overschotten van Duitsland nemen eindelijk af, als antwoord op een oude Amerikaanse vraag

Opeenvolgende Amerikaanse regeringen hebben de grootste economie van Europa beschreven als een van de grootste veroorzakers van mondiale economische onevenwichtigheden. Het Internationaal Monetair Fonds en de Europese Unie hebben er bij Duitsland op aangedrongen zijn opgeblazen overschot te verminderen, waarbij Duitse functionarissen in ruil daarvoor zeiden dat ze niet veel kunnen doen.

Desondanks zijn de Duitse externe overschotten als percentage van de economische productie de laatste tijd aan het afnemen. Het overschot op de lopende rekening van Duitsland (het saldo op de lopende rekening omvat zowel de handelsbalans als andere buitenlandse stromen, waaronder internationale investeringen) zal naar verwachting volgend jaar dalen tot 5,5% van het BBP, het laagste niveau sinds 2005 en vanaf een piek van 8,6%. In 2015 volgens de Duitse economische denktank Ifo.

De daling van het Duitse overschot is deels het gevolg van tijdelijke factoren, waaronder hogere prijzen voor geïmporteerde energie en massale overheidsuitgaven in verband met de pandemie. Maar Duitse economen en functionarissen zeggen dat het kan doorgaan omdat de nieuwe regering, die deze maand is aangesteld, de publieke en private investeringen opvoert en het minimumloon met ongeveer een kwart verhoogt tot 12 euro per uur, het equivalent van ongeveer $ 13,60. Over het algemeen wordt verwacht dat de loongroei zal aantrekken naarmate het personeelsbestand van het land krimpt met naar schatting vier miljoen werknemers in de komende 10 jaar, waardoor bedrijven gedwongen worden te bieden op lonen.

Dit alles kan de invoer in Duitsland doen toenemen, aangezien bedrijven en huishoudens meer uitgeven, waardoor zowel de handelsoverschotten als de lopende rekening worden verminderd, die in wezen een maatstaf zijn voor het spaaroverschot in de economie. De handelspartners van Duitsland zullen hiervan profiteren, aangezien de buitenlandse overschotten worden afgetrokken van de wereldwijde vraag.

Economen beweren dat de meeste Duitsers er ook van zouden profiteren.

zei Achim Troeger, een van de vijf economen die de Duitse regering adviseren.

Duitse overschotten zijn thuis populair als een symbool van industriële kracht en mondiale concurrentiekracht. Zijn exportvermogen hielp Duitsland de massale werkloosheid in de vroege jaren 2000 uit te roeien en relatief ongeschonden door opeenvolgende crises te navigeren.

Deze overschotten weerspiegelen de neiging van het land om te sparen in plaats van te consumeren, een spiegelbeeld van het grote handelstekort van de VS en lage besparingen. Met andere woorden, het overschot op de lopende rekening van Duitsland betekent dat het buitenlandse activa aan het hamsteren is, terwijl het tekort van de Verenigde Staten aantoont dat het zwaar leent uit het buitenland om zijn binnenlandse groei op peil te houden.

Veel economen zeggen dat het overschot eerder een gevolg is van een zwakke binnenlandse vraag dan van een sterke export.

“Het probleem is niet dat Duitsland te veel exporteert, maar te weinig importeert”, zegt Marcel Fratzcher, voorzitter van DIW, een Berlijnse denktank.

Klaas Knott, gouverneur van de centrale bank van Nederland – een ander land met grote buitenlandse overschotten – zei: “Concurrentievermogen is een middel om een ​​doel te bereiken, omdat het banen creëert.”

De heer Knot, die zitting heeft in de commissie voor de vaststelling van rentetarieven van de Europese Centrale Bank, zei in een interview in september: “Als concurrentievermogen ertoe leidt dat u voortdurend claims op andere landen opbouwt, maar… zij die claims niet kunnen honoreren, dan wat is het doel? Is dienen? ”

Duitsland had niet altijd grote buitenlandse overschotten. Het boekte gedurende het grootste deel van de jaren negentig een tekort op de lopende rekening, aangezien de regering veel geld uitgaf aan de hereniging van Oost- en West-Duitsland. Rond de eeuwwisseling ontstond een overschot toen de Duitse invoer plotseling afnam.

Truger zei dat de invoerschok veroorzaakt kan zijn door bezuinigingen op de overheidsuitgaven om te voldoen aan de EU-tekortregels. Particuliere inkomens en importen zijn nog niet volledig hersteld.

Volgens berekeningen van Bruegel, een Brusselse denktank, groeiden de overschotten sterk in het decennium tot 2016, gedreven door hogere besparingen en zwakkere bedrijfs- en overheidsinvesteringen.

Het probleem is dat Duitse bedrijven hun spaargeld niet hebben verlegd naar hogere bedrijfsinvesteringen, zegt dhr. Troeger. “Bedrijven waren min of meer aan het hamsteren”, zei hij. De Duitse regering gebruikte haar spaargeld om schulden af ​​te betalen en het grootste deel van de belastinginkomsten om sociale uitkeringen te financieren in plaats van investeringen.

Door deze opties heeft het land een slechte infrastructuur in vergelijking met landen als Zweden en Nederland, zei Sven Giegold, een hooggeplaatste Duitse politicus die onlangs is benoemd tot lid van het ministerie van Economische Zaken van de nieuwe regering.

Terwijl bedrijven spaarden, zagen Duitse arbeiders in het decennium tot 2008 in wezen geen verbetering in hun levensstandaard, ondanks een toename van hun productiviteit met ongeveer 1,5% per jaar, volgens onderzoek van de Europese Centrale Bank.

Het Duitse centrum voor internationale investeringen, het verschil tussen de externe financiële activa en passiva van zijn inwoners, is gestaag gestegen en bereikte vorig jaar $ 2,5 biljoen – het hoogste niveau van elk land behalve Japan, volgens gegevens van het Internationaal Monetair Fonds. Sommige onderzoeken wijzen op slechte investeringen in deze activa.

De Duitse export is sinds 2017 tot stilstand gekomen toen het tijdperk van gemakkelijke buitenlandse handel plaatsmaakte voor geopolitieke spanningen en Chinese bedrijven, de grootste klanten van Duitsland, concurrenten werden.

Hoge binnenlandse bestedingen kunnen het internationale concurrentievermogen van Duitsland aantasten en bijdragen aan een herbalancering van de economie, weg van haar afhankelijkheid van export. Vooral hogere lonen zouden prijsgevoelige exportindustrieën zoals vleesverwerking of auto-onderdelenproductie kunnen schaden, zei Andreas Nolke, hoogleraar politieke wetenschappen aan de Goethe-universiteit in Frankfurt.

Banen uit sommige productiesectoren zullen moeten worden verplaatst naar lokale diensten zoals horeca, onderwijs en gezondheidszorg. “Het probleem is de tijdelijke periode”, zegt dhr. Nölke.

De macro-economische impact van herbalancering kan echter beheersbaar zijn, zeggen experts, vooral gezien de investeringen die nodig zijn in de overgang naar groene energie.

“Duitsland zal een handelsmacht blijven… maar Duitsland zal meer importeren”, zegt Gabriel Felbermayr, hoofd van het Kiel Institute for the World Economy, een denktank. “De hele situatie zal evenwichtiger zijn.”

Schrijven aan Tom Fairless op [email protected]