Een rechtbank heeft nu bevestigd: Nederlanders moeten wit zijn | meningen

“Komt u alstublieft met mij mee, meneer.”

Mpanzu Bamenga, een gemeenteraadslid en opvoeder uit Eindhoven, Nederland, stelde deze vraag toen hij in 2018 aankwam op de luchthaven van zijn woonplaats na een korte werkreis naar Italië.

Al snel realiseerde hij zich dat hij was geselecteerd voor een extra veiligheidscontrole omdat hij een zwarte man was. Hij was immers Nederlander, kwam naar de Nederlandse luchthaven en had een Nederlands paspoort. Het was duidelijk dat er geen duidelijke reden voor hem was om zo geïsoleerd te zijn – behalve de kleur van zijn huid.

Dit is niet Pamenga’s eerste ervaring in Nederland – het is geen zeldzame ervaring voor Nederlanders met een minderheidsachtergrond. In het verleden werd ik zelf uit het paspoortcontrolebiljet op Shipole Airport gezet voor een “routinematige” veiligheidscontrole. Ik ging naar een conferentie in het VK waar ik een lezing zou geven, ik heb dit etnisch profiel niet gemaakt.

Als we met zulke discriminatie worden geconfronteerd, roepen we allemaal graag: “Komt het door mijn huidskleur, of omdat je vindt dat ik er niet als een Nederlander uitzie?” Maar meestal zeggen we niets hardop omdat we de douanebeambte niet willen ophitsen en meer tijd hebben dan nodig is. We slikken de pijn mee.

Maar na zijn ervaring in 2018 besloot Pamenga er iets aan te doen. Hij klaagde eerst officieel. Later spande hij, met de steun van mensenrechtenorganisaties als Amnesty International, RADAR, Control Alt Delete en PIPL-NJCM, een rechtszaak aan tegen de Nederlandse overheid om een ​​einde te maken aan racistische profilering.

De politie van de Marechaussee (Kmar), die verantwoordelijk is voor de grensbewaking in Nederland, probeerde de beslissing van haar officier om Pamenka te isoleren voor speciaal onderzoek te legitimeren. In zijn eentje, goed gekleed, was hij “geen Nederlander”.

Destijds was Pamenga een eenzame reiziger in een op maat gemaakte wandeling op Eindhoven Airport – in veel opzichten was ze niet anders dan de duizenden Joe-passagiers die elke dag via dat vliegveld passeren. Maar in tegenstelling tot hen werd Pamenga geselecteerd voor een speciale proef. Doorslaggevend, het kon niet anders, was zijn zogenaamde “niet-Nederlandse uiterlijk”. In Bamenga zag de Nederlandse politie geen Nederlander thuiskomen van een beroepsreis, maar trof eerder een Nigeriaanse ontvoerder aan.

Op 22 september deed de rechtbank Den Haag eindelijk uitspraak in de zaak Pamenga. “Ras hoeft geen objectief teken van nationaliteit te zijn, maar dat kan het wel”, oordeelde de rechter. De rechtbank zei dat race niet het enige criterium kan zijn om passagiers te isoleren voor extra controles, maar het zou zeker een criterium kunnen zijn.

Met deze uitspraak combineerde de rechtbank huidskleur en nationaliteit – en bevestigde daarmee het idee dat Nederlander blank moet zijn. Natuurlijk wisten de racistische Nederlanders dit al, maar de uitspraak van de rechtbank maakte het officieel. Het vonnis is legaal en verfijnd en staat voor zijn onkritische en banale versie: “Wel, ‘wij’ zijn wit, ‘zij’ zijn zwart, nietwaar?”

Door migratie en kolonisatie zijn duizenden mensen uit verschillende hoeken van de wereld – sommigen vrijwillig, anderen niet – in Nederland beland. Hun aanwezigheid in het land vervormde de notie van ‘Hollands wit’. Recente migratie van arbeiders uit Nederlands-Indië en de Molukken, daarna Suriname en de Nederlandse Antillen, arbeidsmigratie uit Turkije en Marokko en vluchtelingen uit Bosnië, Somalië, Irak, Iran, Congo en nog veel meer. , schudde het hele idee door elkaar dat Nederlander gelijk was aan blank zijn. Of dat denk je.

Maar “wit” of “zwart” zijn geen objectieve indicatoren van wat dan ook. Deze raciale classificaties zijn niet politiek of biologisch. Waar we hier mee te maken hebben is de koloniale traditie.

Hoe zwart moet je zijn om regelmatig uit de wachtrijen op Nederlandse luchthavens te worden geëvacueerd? Hoe wit is het bedrag dat normaal niet wordt geselecteerd voor de “Willekeurige” vraag? Deze vragen zijn erg ongemakkelijk en moeilijk te beantwoorden. Maar in godsnaam, wat is een “Hollandse look”?

De veronderstelling van het Hof dat racisme of discriminatie alleen voorkomt als de veiligheidstroepen een persoon alleen selecteren op basis van hun raciale of etnische kenmerken of in de eerste plaats voor aanvullende ondervraging, is om een ​​aantal redenen complex. Dit oordeel wekt de indruk dat er geen probleem is met raciale profilering zolang het ras “samen” met andere criteria wordt gebruikt.

Bovendien zijn de procedures van de veiligheidsdiensten vaak verwarrend en ingewikkeld. Bij het selecteren van iemand voor de vraag, kunnen ze vertrouwen op een combinatie van verschillende criteria, waaronder ras en ras. In deze context is het niet mogelijk om te bepalen wat de “kritieke” factor is achter het besluit van een officier om een ​​persoon te isoleren voor verdere veiligheidscontroles op de luchthaven, het busstation of de straat. De uitspraak van de rechtbank sluit daarom niet uit dat de veiligheidstroepen ras als enig criterium gebruiken om te beslissen wie ze moeten ondervragen.

Kmar beweert van zijn kant dat de race in de eerste plaats geen rol speelde in zijn algemene risicoprofiel. Deze profielen zijn gebaseerd op complexe statistische berekeningen en sluiten aan bij een breed scala aan ontwikkelingen, bijvoorbeeld op het gebied van migratie. Zij stelt dat haar profielen niet gebaseerd zijn op ras, maar op neutrale en meetbare risico-indicatoren, zoals de luchthaven in kwestie, de luchthaven van aankomst, de aard van hun vliegticket (enkele reis of retour) en leeftijd. Of het geslacht van degenen die met hen reizen, enzovoort.

Als ze onafhankelijk van elkaar worden beschouwd, lijken deze indicatoren in feite neutraal, maar wanneer ze worden gecombineerd, worden ze duidelijk een voornaamwoord voor ras of etniciteit. De uitspraak van de rechtbank in de zaak van Pamenka vormt een obstakel voor de veiligheidstroepen om dergelijke schijnbaar neutrale criteria te blijven gebruiken voor het legaliseren van raciale profilering.

In het geval van Pamenga gaf de rechter prioriteit aan de zogenaamde effectiviteit van bovenstaande stops aan schijnbaar niet-discriminerend beleid. Dit is een grote mislukking, aangezien het de verantwoordelijkheid van de rechtbanken is om het binnendringen van de veiligheidstroepen te beteugelen, hun problematische beslissingen terug te draaien en een einde te maken aan discriminerende praktijken.

Wat mij betreft moeten we de wereld ontdoen van alle vormen van racistisch denken – inclusief kritiekloze warmte onder progressieven. Maar laten we ons eerst eens richten op het racistische denken dat in onze organisaties geworteld is. Wanneer onze veiligheidstroepen, toonaangevende instellingen en rechtbanken ras, ras en nationaliteit verenigen, kunnen we geen wereld na de race creëren.

Pamenga was in Italië om een ​​lezing te geven over de betekenis van vrijheid. Misschien moeten de Nederlandse rechtbanken en andere instellingen een paar uur uittrekken om te horen wat hij te zeggen heeft, om ervoor te zorgen dat de betekenis in zijn eigen land niet verloren gaat.

De standpunten in dit artikel komen niet noodzakelijk overeen met de eigen mening van de auteur en die van Al Jazeera’s redactionele standpunt.