Pterosauriërs, een van de eerste en grootste gewervelde dieren die leren vliegen, worden vaak gezien als geweldige neven van de beruchte Tyrannosaurus Rex.
Wetenschappers hebben nu het geheim van het succes van de 100 meter oude vliegende pterosauriër ontdekt: een nek die langer is dan een giraffe.
Paleontologen van de Universiteit van Portsmouth waren verbijsterd hoe gigantische Azdarch-pterosauriërs hun dunne nek konden ondersteunen terwijl ze opstijgen en vliegen terwijl ze zware prooien droegen.
Maar dankzij nieuwe CT-scans van intacte overblijfselen die in Marokko zijn ontdekt, is het mysterie opgelost.
De resultaten, gepubliceerd in iScience, tonen een complex beeld van spraakachtige structuren die in een helix rond een centrale buis in de nekwervel zijn gerangschikt, vergelijkbaar met het wiel van een fiets.
Dit ingewikkelde ontwerp zou laten zien hoe deze vliegende reptielen evolueerden om hun enorme hoofden te ondersteunen die vaak meer dan 1,5 meter lang zijn.
Wetenschappers geloven dat deze ‘lichtgewicht’ constructie kracht geeft, zonder het vliegvermogen van pterosauriërs in gevaar te brengen.
Dave Martell, hoogleraar paleontologie in Portsmouth, zei: “Het is anders dan alles wat eerder werd gezien in de wervel van welk dier dan ook. De neurale buis is centraal in de wervel geplaatst en is verbonden met de buitenwand via een aantal dunne, staafachtige trabeculae radiaal gerangschikt als de zuigers van een wiel.Fiets, en spiraalvormig gerangschikt langs de wervels.
“Ze steken zelfs over als de remmen van een fietswiel. De evolutie heeft deze wezens gevormd tot verbazingwekkend effectieve en geweldige piloten.”
Onderzoekers waren oorspronkelijk begonnen met het bestuderen van de vorm en bewegingen van de nek van een pterosauriër, maar ze gebruikten een CT-scan om naar binnen te kijken.
Uit de analyse blijkt dat 50 “spikes” in de nek van pterosauriërs de torsieweerstand met 90% kunnen verhogen.
Wetenschappers zijn van mening dat een complexe constructie ingenieurs kan helpen bij het ontwikkelen van lichtgewicht constructies die langer, dunner en sterker zijn.
“Deze dieren hebben een belachelijk lange nek, en bij sommige diersoorten is de vijfde alinea van de kop de lengte van het lichaam van het dier”, zegt Caread Williams, de eerste auteur van het rapport.
“Het laat de giraf er volkomen natuurlijk uitzien. We wilden een beetje weten hoe deze ongelooflijk lange nek werkte, aangezien hij heel weinig beweging leek te hebben tussen elke wervel.”
Pterosauriërs verschenen in fossielenbestanden uit het Trias, ongeveer 225 miljoen jaar geleden, maar verdwenen aan het einde van het Krijt, ongeveer 66 miljoen jaar geleden, samen met hun neven en nichten van dinosauriërs.
Dankzij deze overblijfselen in Noord-Afrika zeggen onderzoekers nu basisvragen te willen beantwoorden, zoals de vliegmogelijkheden van pterosauriërs, die een spanwijdte tot 12 meter kunnen hebben.
“Wat heel opmerkelijk was, was dat de interne structuur volledig behouden bleef”, zei Martell.
