De Amerikaanse oliegigant ExxonMobil heeft een beroep gedaan op het controversiële Energiehandvestverdrag in een schadevergoedingsclaim van meerdere miljarden euro’s – een kennelijke poging om druk uit te oefenen op de nieuwe rechtse regering van Nederland over de sluiting van Europa’s grootste gasveld in Groningen.
ReclameExxonMobil heeft het besluit van de Nederlandse regering uit 2018 aangeklaagd om de gasproductie in Groningen terug te dringen, na jaren van aardbevingen die verband houden met de winning.
De claim van de oliemaatschappijen, die in de miljarden euro’s zou kunnen lopen, lijkt te zijn ingegeven door een recente regeringswisseling, waarbij Mark Rutte, die veertien jaar lang de liberale premier was, werd afgezet nadat hij bij de verkiezingen van 2023 naar rechts was gegaan. .
“Wij zijn van mening dat de vorige regering niet van plan was een minnelijke schikking te treffen”, zei ExxonMobil maandagavond in een post op sociale media.
De energiemultinational zei dat de regering-Rutte “onvrijwillig eenzijdige maatregelen had genomen die ExxonMobil als investeerder negatief beïnvloedden” en “haar vertrouwen in het Nederlandse investeringsklimaat schaadden”.
De actie van ExxonMobil onder het controversiële Energiehandvestverdrag (ECT) heeft geleid tot scherpe veroordeling door groene groepen.
Het besluit van het bedrijf om een arbitrageverzoek in te dienen bij het in Washington gevestigde International Center for Settlement of Investment Disputes komt maanden nadat de Europese Unie besloot zich terug te trekken uit de deal, die door een meerderheid van de lidstaten als onverenigbaar werd beschouwd met de klimaatbeleidsdoelstellingen van de bijeenkomst.
In februari heeft het bedrijf, samen met joint venture-partner Shell, arbitrage aangevraagd bij een onafhankelijk Nederlands tribunaal, waarbij het klaagde dat de Nederlandse regering de productie eerder had stopgezet dan oorspronkelijk was overeengekomen.
Het besluit om de ECT in te voeren – die van kracht blijft in de EU gedurende de twintigjarige zonsondergangperiode – vergroot de druk op de nieuwe regering, waarbij technocraat premier Dick Schoof de extreemrechtse coalitie van Geert Wilders leidt. .
“Wij dringen er bij de nieuwe regering op aan om onderhandelingen aan te gaan om een oplossing te vinden die voor beide partijen aanvaardbaar is”, zei ExxonMobil, eraan toevoegend dat een “goede oplossing” “goed zou zijn voor Nederland en … voor de inwoners van Groningen.”
ExxonMobil nam contact op met Euronews en weigerde het bedrag van de compensatie te specificeren dat het eiste en zei dat het “geen verder commentaar geeft op de lopende arbitrageprocedures”.
Het besluit om de productie van het Groningenveld in te perken, ondanks dat er nog 450 miljard kubieke meter gas in de grond zit, houdt verband met de winning na de grote aardbevingen in 2012 en 2018, de zwaarste aardbevingen sinds minstens het begin van de jaren negentig.
Omdat ECT-geschillen tussen investeerders en staten doorgaans gepaard gaan met compensatie voor gederfde winst, kan de claim in de miljarden euro’s lopen.
De Nederlandse overheid staat al voor een enorme rekening om huiseigenaren in het getroffen gebied te compenseren, waarbij Rutte vorig jaar 22 miljard euro toezegde om duizenden beschadigde huizen te repareren en de regio nieuw leven in te blazen.
De stap van het Amerikaanse bedrijf leidde tot krachtige veroordeling door Paul de Klerk, een deskundige op het gebied van economische rechtvaardigheid bij Friends of the Earth Europe.
“Dit illustreert nogmaals duidelijk dat het Energiehandvestverdrag de energietransitie door fossielebrandstofbedrijven en de uitfasering van fossiele brandstoffen ondermijnt”, vertelde de Klerk aan Euronews.
ReclameHij suggereerde ook dat de stap van Amerikaanse multinationals met voorzichtigheid moet worden bekeken door de EU-lidstaten België, Finland, Hongarije en Zweden als individuele partijen die bij de deal blijven.
“Deze zaak is een uitstekend bewijs dat de ECT onverenigbaar is met de strijd tegen de klimaatverandering en dat alle landen moeten vertrekken”, aldus De Klerk.
Juridische liefdadigheidsinstelling ClientEarth herhaalde deze gevoelens. “Nationale regeringen in het verdrag moeten zo snel mogelijk vertrekken, terwijl de EU met andere landen moet samenwerken om de gevaarlijke zonsondergangclausule van twintig jaar te neutraliseren – zoals deze laatste zaak zo duidelijk illustreert”, vertelde advocaat Quentin Mautray aan Euronews.
“Het verminderen van het risico dat er duurdere schadeclaims worden ingediend is van cruciaal belang voor de komende twintig jaar”, aldus Moudre.
ReclameDe Nederlandse regering heeft op het moment van publicatie niet gereageerd op een verzoek om commentaar.
