uitgegeven in:
Parijs (AFP) – Van een reeks afsluitingen tot het verplicht dragen van maskers en Covid-kaarten om toegang te krijgen tot entertainment- en sportlocaties, de pandemie heeft geleid tot ingrijpende beperkingen op burgerlijke vrijheden in enkele van ’s werelds oudste democratieën.
Van de westerse landen hebben Europese landen bijzonder snel de basisvrijheden ingeperkt in naam van de bestrijding van het virus.
De Franse president Emmanuel Macron veroorzaakte deze week opschudding door te zeggen dat hij degenen die vaccinatie weigeren wilde “boos maken” door “hun toegang tot activiteiten in het sociale leven zoveel mogelijk te beperken”.
Observaties van de leider van een land dat zichzelf ziet als een wereldwijd baken van vrijheid onderstrepen de mate waarin de pandemie de nationale prioriteiten heeft veranderd.
De VS hebben ook drastische maatregelen genomen, waaronder het voor 20 maanden sluiten van de grenzen voor de meeste delen van de wereld en het verplicht stellen van vaccinaties voor alle medewerkers van de federale overheid en grote bedrijven.
De in Berlijn gevestigde Civil Liberties Union for Europe waarschuwde vorig jaar in een rapport dat maatregelen gericht op niet-gevaccineerden “de bestaande ongelijkheden kunnen verergeren”.
“(Ze) kunnen een samenleving met twee niveaus creëren waarin sommige mensen een breed scala aan vrijheden en rechten kunnen genieten, terwijl anderen worden uitgesloten”, aldus het rapport.
Vervolging of bescherming?
Aan het begin van de pandemie gebruikten regeringen algemene lockdowns en avondklokken om te proberen het virus in te dammen.
Maar in het afgelopen jaar zijn de meeste landen begonnen hun strategieën te verbeteren door digitale passen te introduceren waarmee mensen kunnen bewijzen dat ze zijn gevaccineerd.
In het licht van de Omicron-variant zijn sommige regeringen, met name Oostenrijk en Nederland, teruggevallen op uniforme tactieken en hebben mensen bevolen om tijdens de eindejaarsfeesten naar huis te gaan.
Maar over de hele wereld werpen veel landen nu een spoel naar burgers die weigeren te worden gestoken.
Oostenrijk hield niet-gevaccineerde mensen vorige maand thuis opgesloten nadat de gedeeltelijke afsluiting was opgeheven. In februari is het het eerste land in Europa dat vaccinaties verplicht stelt voor de meeste mensen.
De Britse premier Boris Johnson zei dat zijn land ook een “nationaal gesprek” moest hebben over verplichte vaccinaties, in navolging van soortgelijke opmerkingen van de Duitse regering.
Ondertussen heeft de Franse regering voorgesteld het voorbeeld van Duitsland te volgen door niet-gevaccineerde mensen de toegang tot restaurants, bioscopen en recreatieve voorzieningen te ontzeggen.
Hoewel de publieke acceptatie van Covid-beperkingen aan het begin van de crisis hoog was, wakkert pandemische vermoeidheid de groeiende weerstand aan om de nieuwe beperkingen in toom te houden.
De niet-gevaccineerden klagen over discriminatie, en sommigen gaan zelfs zo ver hun behandeling te vergelijken met de vervolging van Europese joden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Van Nederland tot Oostenrijk, Duitsland, België en Frankrijk, duizenden mensen zijn de straat opgegaan – soms in botsing met de politie – om te protesteren tegen Covid-regels en gezondheidskaarten.
“Libertarische fanatici”
Grieven worden uitgebuit door extreemrechtse en extreemlinkse partijen en degenen die zich verzetten tegen interventionistisch beleid.
In Duitsland boekten de pro-business liberaal-democraten stevige winsten bij de algemene verkiezingen van september na campagne te hebben gevoerd tegen een strikte afsluiting.
In Frankrijk, waar in april presidentsverkiezingen zullen worden gehouden, hebben extreemrechtse kandidaten Marine Le Pen en Eric Zemmour zich uitgesproken tegen Macrons voorgestelde vaccinvergunning.
De Britse krant Guardian waarschuwde in maart 2021: “Coronavirusbeperkingen zijn noodzakelijk, maar zorgen over hoe ze worden opgesteld en gehandhaafd, zijn niet voorbehouden aan libertariërs en Covid-ontkenners.”
Voor het grootste deel heeft Europa onrust vermeden door een evenwicht te bewaren tussen de noodzaak om de volksgezondheid te beschermen en de verdediging van burgerlijke vrijheden.
Raoul Magni Burton, een Franse politicoloog die Covid-beperkingen heeft bestudeerd die zijn opgelegd in bijna 40 Europese landen, noemde Frankrijk en Oost-Europese landen als de strengste beperkingen.
Zijn onderzoek toonde aan dat landen met het grootste respect voor individuele vrijheden de oudste nog bestaande democratieën waren, zoals Groot-Brittannië of Zwitserland.
Zijn onderzoek concludeerde ook dat beperkingen doorgaans lichter zijn in landen met coalitieregeringen zoals Nederland of waar de macht wordt gedeeld tussen de centrale overheid en regio’s zoals het federale Duitsland.
‘Met hoeveel mensen moest je onderhandelen? Dat is de vraag,’ zei Magny Burton.
© 2022 AFP
‘Organisator. Social media-nerd. Algemene communicator. Bacon-geleerde. Trotse pionier op het gebied van popcultuur.’
