Herziene macro-economische statistieken voor het rapportagejaar 2021

Macro-economische statistieken worden periodiek herzien. Onderdeel van deze herziening betreft de introductie van nieuwe bronnen, methoden en concepten om te zorgen voor een optimale aansluiting tussen de manier waarop de Nederlandse economie wordt gepresenteerd en alle internationale basisstatistieken, bronnen en richtlijnen voor het samenstellen van macro-economische statistieken. De Europese Commissie heeft aanbevolen dat lidstaten de methodologie minimaal elke vijf jaar herzien, en deze herziening is het Nederlandse antwoord op die aanbeveling.

In Nederland werken het CBS en De Nederlandsche Bank (DNB) nauw samen bij het samenstellen van macro-economische statistieken, waaronder statistieken over de nationale rekeningen, de betalingsbalans en de overheidsfinanciën. Als gevolg hiervan zijn de door DNB opgestelde kerncijfers voor de Nationale Rekeningen, de Betalingsbalans en de Internationale Investeringspositie sinds 2018 volledig verrekend. Ook de Centrale Bank voor de Statistiek en de DNB hebben gezamenlijk de toetsing van deze systemen uitgevoerd. DNB bespreekt de resultaten Overzicht van de betalingsbalans en de internationale investeringspositie in zijn eigen publicatie.

Resultaten voor veelgebruikte macro-economische variabelen

De review heeft geresulteerd in nieuwe schattingen van de macro-economische indicatoren voor 2021. De belangrijkste herzieningen zijn vastgelegd in een uitgebreide overzichtspublicatie, inclusief een bijlage met tabellen met een overzicht van de herzieningen voor het verslagjaar 2021. Ook gaat de publicatie in op de vraag waarom macro-economische statistieken moeten regelmatig worden herzien.

Hieronder volgt een kort overzicht van enkele van de meest gebruikte indicatoren, gevolgd door de achtergronden van deze aanpassingen:

• Het bbp werd met 21 miljard euro naar boven bijgesteld tot een totaal van 892 miljard euro, een stijging van 2,4 procent.
• Het Bruto Nationaal Inkomen (BNI) werd met 17,9 miljard euro naar boven bijgesteld, een stijging van 2,0 procent.
• Het beschikbare inkomen van huishoudens werd met 1,3 miljard euro opwaarts bijgesteld. De consumptieve bestedingen van huishoudens stegen met 19,5 miljard euro. Als gevolg daarvan werd de spaarquote van de huishoudens met 4,2 procentpunt naar beneden bijgesteld tot 19,1 procent.
• Het debiteurensaldo van de overheid bleef vrijwel onveranderd op -20 miljard euro (-2,2% van het bbp). De staatsschuld zoals gedefinieerd door de Europese Monetaire Unie is nauwelijks herzien en bedraagt ​​€ 450 miljard. Als gevolg van de opwaartse bijstelling van het bbp bedraagt ​​de staatsschuld, uitgedrukt als percentage van het bbp, nu 50,4 procent. Vóór de herziening bedroeg de schuld 51,7% van het bbp.
• De positie van het externe vermogen werd met 181 miljard euro neerwaarts bijgesteld naar 632 miljard euro.

Achtergrond en belangrijkste wijzigingen in deze herziening

Veel van de wijzigingen in deze herziening zijn het resultaat van vier overkoepelende thema’s:

1. Aanbevelingen of actiepunten tijdens de verificatie van de cijfers door Eurostat en de Europese Centrale Bank (ECB). Gezien het belang van macro-economische statistieken wordt uitgebreid onderzoek naar de cijfers uitgevoerd. Dit kan leiden tot aanbevelingen of actiepunten.
2. Nieuwe bronnen. Bij het CBS en De Nederlandsche Bank (DNB) zijn de afgelopen jaren diverse nieuwe bronnen beschikbaar gekomen. Deze hebben vooral betrekking op delen van de economie waar geen directe bron voorhanden is en waar voorheen gebruik werd gemaakt van modelgebaseerde schattingen.
3. Aansluiting bij bestaande bronnen. Zelfs als er voor deze herziening geen nieuwe bronnen worden gebruikt, kan herafstemming met bestaande bronnen tot wijzigingen leiden. Vaak heeft dit direct of indirect te maken met de eis van vergelijkbaarheid van opeenvolgende schattingen in de nationale rekeningen. Hierdoor kunnen ontwikkelingen van de bron worden meegenomen, maar ontstaan ​​er in de loop van de tijd soms verschillen met de bron.
4. Herclassificatie van bedrijven en instellingen. Er is de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan het verbeteren van de classificatie van bedrijven en instellingen naar economische activiteit (bijvoorbeeld productie, bouwnijverheid, zakelijke dienstverlening) en sector (bijvoorbeeld niet-financiële bedrijven, financiële instellingen, overheid). ). Dit heeft soms geleid tot (significante) verschuivingen tussen economische activiteiten en/of sectoren. De impact op belangrijke macro-economische cijfers zoals het bbp en het bni is doorgaans beperkt van omvang.

Een nieuwe schatting van de impact van illegale activiteiten op de Nederlandse economie

Volgens Europese richtlijnen moeten macro-economische statistieken alle economische activiteiten beschrijven, inclusief illegale economische activiteiten. Dit omvat schattingen van drie illegale activiteiten: illegale drugsproductie en -handel; prostitutie; en illegale handel in tabak. Volgens nieuwe schattingen die in het kader van de herziene nationale rekeningen zijn gepubliceerd, droegen deze activiteiten in 2021 € 4,5 miljard bij aan de Nederlandse economie (het Nederlandse bbp), waardoor hun aandeel in de totale economie 0,5% bedraagt.

Meer informatie over schattingen van de illegale economie vindt u hier.

Volgende stappen en wanneer er meer rapporten worden gepubliceerd

Op 24 juni 2024 worden, conform het reguliere publicatieschema, herziene jaarcijfers over de periode 1995 tot en met 2023 gepubliceerd op StatLine, de online database van het CBS, inclusief herziene kwartaalcijfers tot en met het einde van het eerste kwartaal van 2024.

Conform het vastgestelde Europese beleid zal de volgende herziening van de nationale rekeningen naar verwachting in 2029 verschijnen en betrekking hebben op het verslagjaar 2026. Deze herziening zal tevens aansluiten bij nieuwe internationale richtlijnen voor de samenstelling van macro-economische statistieken. Deze richtlijnen worden momenteel ontwikkeld door internationale organisaties, waaronder de Verenigde Naties (VN), het Internationale Monetaire Fonds (IMF), de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en Eurostat.

Meer informatie over de recensie

Aanvullende achtergrondinformatie en cijfers uit het onderzoek vindt u in de toelichting op het onderzoek 2021, dat op 23 mei 2024 in het Nederlands is verschenen en vandaag de Engelse vertaling is verschenen.

Indien u vragen heeft over deze publicatie kunt u contact opnemen met de persdienst/voorlichtingsdienst.