Ze ontdekten dat op een bepaald moment in de afgelopen twee eeuwen de basis van de gletsjer van de zeebodem is vervaagd en zich terugtrekt met een snelheid van 2,1 kilometer per jaar. Dat is het dubbele van de snelheid die wetenschappers de afgelopen tien jaar hebben waargenomen.
Deze snelle desintegratie kan hebben plaatsgevonden “zo recent als het midden van de 20e eeuw”, zei Alistair Graham, hoofdauteur van de studie en een mariene geofysicus aan de Universiteit van Zuid-Florida, in een persbericht.
Hij wijst erop dat Thwaites het potentieel hebben om in de nabije toekomst een snelle achteruitgang te ondergaan, zodra ze zich voorbij een richel op de zeebodem hebben teruggetrokken om hen in toom te houden.
“Thwaites houdt vandaag echt vast aan zijn nagels, en we zouden in de toekomst grote veranderingen op kleine tijdschalen moeten verwachten – zelfs van jaar tot jaar – zodra de gletsjer zich terugtrekt achter een ondiepe richel op zijn bodem”, zei Robert Larter, een mariene geofysicus en een van de auteurs van het onderzoek, deelnemers van de British Antarctic Survey, in de verklaring.
De Thwaites-gletsjer, gelegen in West-Antarctica, is een van de grootste op aarde en groter dan de staat Florida. Maar het is gewoon een factie van de West-Antarctische ijskap, die volgens NASA genoeg ijs bevat om de zeespiegel met maar liefst 16 voet te verhogen.
Met de versnelling van de klimaatcrisis is deze regio nauwlettend in de gaten gehouden vanwege het snelle smelten en het potentieel voor wijdverbreide kustvernietiging.
Thwaites Glacier zelf baart wetenschappers al decennia zorgen. Al in 1973 vroegen onderzoekers zich af of het gevaar liep in te storten. Na bijna een decennium ontdekten ze dat – omdat de gletsjer op de zeebodem rust in plaats van op het droge land – warme zeestromingen de gletsjer van onderaf kunnen doen smelten en deze van onderaf kunnen destabiliseren.
In de 21e eeuw begonnen onderzoekers de snelle achteruitgang van Thwaites te documenteren in een verontrustende reeks onderzoeken.
“Uit de satellietgegevens zien we dat deze grote breuken zich over het oppervlak van de ijsplaat verspreiden, waardoor de textuur van het ijs in wezen wordt verzwakt, een beetje zoals een scheur in de voorruit”, vertelde Peter Davis, oceanograaf bij de British Antarctic Survey, aan CNN in 2021 “Het verspreidt zich langzaam over de ijsplaat en zal uiteindelijk in veel verschillende stukken breken.”
De bevindingen van maandag, die erop wijzen dat Thwaites veel sneller kunnen wijken dan recent werd gedacht, werden gedocumenteerd tijdens een 20-uur durende missie in extreme omstandigheden die een onderwatergebied ter grootte van Houston definieerden, volgens een persbericht.
Dit onderzoek was “echt een eenmalige taak”, zei Graham, maar het team hoopt snel terug te keren om zeebodemmonsters te verzamelen, zodat ze kunnen bepalen wanneer eerdere snelle terugtrekkingen plaatsvonden. Dit zou wetenschappers kunnen helpen toekomstige veranderingen in de “doemsdag-gletsjer” te voorspellen, waarvan wetenschappers eerder aannamen dat ze langzaam zouden veranderen – iets wat Graham zei dat deze studie weerlegt.
“Een kleine schop tegen de billen kan al tot een grote reactie leiden”, zei Graham.
‘Webgeek. Wannabe-denker. Lezer. Freelance reisevangelist. Liefhebber van popcultuur. Gecertificeerde muziekwetenschapper.’
